Obesitas, anorexia

Het is bekend dat overgewicht en obesitas het risico op hart- en vaatziekten verhogen, waaronder hartfalen. Daarom is het voorkomen van obesitas een algemeen aanvaarde aanbeveling voor de preventie van hartfalen. Gewichtsbeheersing bij patiënten met hartfalen is echter gecompliceerder dan alleen maar het advies om af te vallen. Hier zijn drie redenen waarom het niet duidelijk is of patiënten met hartfalen moeten afvallen of juist niet.

1. Naarmate men ouder wordt, neemt het effect van zwaarlijvigheid op het sterfterisico af. Daarom wijst een hoger lichaamsgewicht bij de meeste patiënten met hartfalen niet op een hoger risico om te overlijden.
2. Er is overtuigend wetenschappelijk bewijs dat bij patiënten met hartfalen de overlevingskansen het best (langst) zijn bij matig overgewicht (BMI 25-30 kg/m2).
3. Hartfalen wordt tegenwoordig gezien als een complexe ziekte die niet alleen gevolgen heeft voor het hart, maar voor het hele lichaam (met name de spieren), waarbij ook de stofwisseling verandert.

Deze veranderingen in de stofwisseling zijn chemische processen in de lichaamscellen en leiden vaak tot een verlies van eetlust (anorexia) en dus tot een verminderde voedselinname. De stofwisseling van het lichaam verandert geleidelijk tijdens het ziektebeloop van hartfalen en sommige patiënten in een vergevorderd stadium verliezen langzaam maar zeker gewicht. Als dergelijk ongewild gewichtsverlies optreedt bij patiënten met hartfalen, is dat een waarschuwingssignaal dat wijst op een toenemende ernst van hun aandoening. Aanhoudend gewichtsverlies van meer dan 5% van het lichaamsgewicht wordt ‘hartcachexie’ genoemd en gaat gepaard met een verergering van de symptomen, een slechtere levenskwaliteit en een slechtere prognose. Evenwichtige voeding in combinatie met regelmatige lichaamsbeweging is van belang voor een gezonde eetgewoonte.

Gewichtsbeperkende maatregelen bij patiënten met hartfalen moeten zorgvuldig worden opgevolgd en zijn voor elke patiënt verschillend. Gewichtstoename kan er ook op wijzen dat bij hartfalen meer vocht wordt vastgehouden. Met name patiënten die diuretica (plastabletten) gebruiken, moeten onverwachte veranderingen in gewicht met hun arts of verpleegkundige bespreken.

Terug naar Andere veel voorkomende medische aandoeningen en hartfalen