Steunhart (LVAD)
Hoe werkt het?
Sommige patiënten met vergevorderd hartfalen zijn geen geschikte kandidaat voor een harttransplantatie. Daarnaast zijn donorharten schaars, met als gevolg dat sommige patiënten jarenlang moeten wachten voor een geschikt donorhart is gevonden. Mechanische circulatieondersteuning van het hart is een manier om de bloedcirculatie in het lichaam te verbeteren met een hartpomp, ook wel een steunhart (ventricular assist device of VAD) genoemd. Dit is dus geen vervanging van het hart, maar een ondersteuning.
Een steunhart ondersteunt de normale werking van het hart, verlengt de levensduur en biedt een verbeterde kwaliteit van leven bij personen met vergevorderd hartfalen. Een steunhart kan tijdelijk worden gebruikt als overbrugging naar een harttransplantatie. Dit betekent dat het wordt gebruikt om iemand in leven te houden tot er een donorhart ter beschikking komt. Maar een steunhart kan ook langdurig worden gebruikt om patiënten met zeer ernstig hartfalen te helpen die niet geschikt zijn voor harttransplantatie.
Steunharten worden gebruikt voor 3 redenen:
- Om iemand in leven te houden tot er een donorhart ter beschikking komt. In dat geval wordt een steunhart gebruikt ter overbrugging van de tijd tot de harttransplantatie.
- Om het hart te laten ‘uitrusten’ om in een later stadium weer zijn normale werking te kunnen ‘oppakken’. Dit is het geval bij patiënten die van een (tijdelijke) hartziekte herstellende zijn. Het apparaat kan na verloop van tijd verwijderd worden en een harttransplantatie is dan misschien niet nodig. In dit geval wordt het steunhart gebruikt als overbrugging tot herstel.
- Om de circulatie gedurende enkele jaren te ondersteunen. Dit is doorgaans de optie voor bepaalde patiënten die te ziek zijn om een harttransplantatie te ondergaan. In dit geval is een steunhart de definitieve behandeling.
Steunharten zijn meer dan 10 jaar geleden goedgekeurd voor gebruik in Europa. Steunharten hebben de overleving en kwaliteit van leven van patiënten met vergevorderd hartfalen verbeterd. De nieuwste steunharten zijn kleiner, stiller en hebben een langere levensduur. Patiënten kunnen nu meerdere jaren overleven met een steunhart terwijl ze wachten op een donorhart.
De steunharten bestaan veelal uit 3 onderdelen:
- een pomp die in het lichaam wordt geïmplanteerd (een implanteerbaar steunhart) of buiten het lichaam wordt geplaatst (een extern of paracorporeaal steunhart);
- een systeembesturing die buiten het lichaam blijft en wordt gebruikt om het steunhart in te stellen;
- een externe energiebron die voeding levert aan de pomp in het steunhart, hetzij een elektrische console of een batterij.
Een steunhart is een behandeloptie voor bepaalde patiënten met eindstadium hartfalen. Uw arts zal nagaan of een steunhart een geschikte behandeling voor u is.
Waar en hoe wordt een steunhart geplaatst?
Het inbrengen van een steunhart in het lichaam gebeurt operatief onder algehele narcose. De hartchirurg zal het apparaat verbinden met de punt van de linkerhartkamer en een canule in de aorta plaatsen zodat er bloed uit de kamer kan worden onttrokken en opnieuw in de algemene circulatie kan worden geïnjecteerd (linkszijdig steunhart, LVAD), of in de longslagader (rechtszijdig steunhart, RVAD), waardoor de bloeddoorstroming in uw lichaam toeneemt en de perfusie (doorbloeding) van de organen verbetert.
Na de procedure
Na de operatieve ingreep moet u enkele dagen op de intensive care blijven, waarna u naar de gewone afdeling kunt. Hier krijgt u informatie over het gebruik van een steunhart. Vervolgens krijgt u meestal een revalidatieprogramma aangeboden om uw inspanningsvermogen te verbeteren. Nadelen van de ingreep kunnen zijn: bloeding tijdens de operatie, infectie, embolie en niet goed functioneren van het steunhart. Een steunhart is ontworpen om lange tijd te werken. Er volgt een waarschuwing als er een probleem is. In het ziekenhuis worden de werking van een steunhart en de alarmeringen aan u en uw familie uitgelegd.
Het hebben van een steunhart vergt enige aanpassingen van u en uw familie. Het vervangen van de batterijen is eenvoudig. Ondanks belangrijke technische vooruitgangen is een percutaan draadje (aandrijflijn), dat de inwendige pomp met het kastje aan de buitenzijde van uw lichaam verbindt, nog steeds nodig. De insteekopening van het draadje door het lichaam moet goed in de gaten worden gehouden om infectie te voorkomen. Sommige medicijnen die u heeft voor hartfalen en anticoagulantia moet u blijven gebruiken. De meeste patiënten met een steunhart kunnen echter thuis wonen, vrij bewegen, genieten van hun favoriete activiteiten en soms zelfs weer aan het werk of naar school gaan. Veel mensen met een steunhart vinden dat ze meer energie hebben dan voorheen. Dit komt omdat er meer zuurstofrijk bloed door het lichaam stroomt. Vraag uw arts of verpleegkundige in het ziekenhuis om meer informatie.
