Abnormaal hartritme / atriumfibrilleren

Een verandering in het ritme van uw hart kan ervoor zorgen dat het te snel, te langzaam of onregelmatig klopt. Dit kan van invloed zijn op het vermogen van uw hart om voldoende bloed te pompen en aan de behoeften van uw lichaam te voldoen. Als dit lang aanhoudt, kan het leiden tot hartfalen.

De meeste abnormale hartritmes kunnen met geneesmiddelen worden behandeld. In ernstigere gevallen kan een medisch hulpmiddel, radiofrequentie-ablatie of een operatie nodig zijn. Als u zich zorgen maakt over uw hartritme, moet u dat met uw arts bespreken.

Wat is atriumfibrilleren?

Atriumfibrilleren (AF) is de meest voorkomende hartritmestoornis. AF gaat vaak samen met hartfalen. Er is sprake van AF wanneer de bovenste kamers van het hart (de atria of boezems), ineffectief samentrekken omdat de elektrische activering ongecoördineerd verloopt. Het gevolg is een onregelmatige hartslag die zeer snel kan zijn. De diagnose wordt gesteld met behulp van een elektrocardiogram (ECG).

Deze ritmestoornissen kunnen spontaan ophouden (paroxysmaal AF) of continu doorgaan (persisterend of permanent AF). Factoren die bijdragen tot de ontwikkeling van AF zijn gevorderde leeftijd, hypertensie, diabetes mellitus, roken, alcoholgebruik, hartfalen, coronaire hartziekte, chronische nierziekte, zwaarlijvigheid en obstructieve slaapapneu.

Gevolgen: Sommige patiënten voelen duidelijk de symptomen van AF, terwijl anderen er misschien niets van merken. De symptomen zijn hartkloppingen, kortademigheid, vermoeidheid, pijn op de borst, slechte inspanningstolerantie, duizeligheid, of ernstiger symptomen.
De twee belangrijkste risico’s van deze veel voorkomende ritmestoornis zijn: ontstaan of verergeren van hartfalen en beroerte.
Bij AF trekken de boezems niet meer samen. De normale opeenvolging van atriale en ventriculaire contracties valt daardoor weg waardoor de pompfunctie achteruitgaat en de symptomen van hartfalen toenemen. Daarnaast kan bloedstagnatie in de boezems leiden tot stolselvorming. De verplaatsing van deze kleine stolsels in de grote bloedsomloop kan met name tot een beroerte leiden.

Behandeling van atriumfibrilleren: De behandeling van AF wordt afgestemd op de patiënt door een speciaal behandelteam, dat o.a. bestaat uit een cardioloog, een huisarts en een verpleegkundige. Ook een psycholoog, een diëtist en een apotheker kunnen deel uitmaken van het behandelteam.
In de behandeling van deze ritmestoornis kunnen 3 hoofdgebieden worden onderscheiden:

• • Antistollingstherapie
    De beoordeling van het risico op een beroerte en bloedingen is specifiek voor elke patiënt. Op grond van deze aspecten kan een antistollingsbehandeling (bloedverdunning) worden overwogen.
  • Symptoombestrijding met regulering van de hartfrequentie of het hartritme
    Afhankelijk van elke patiënt kunnen diverse strategieën worden toegepast om het hartritme onder controle te houden.
    Dit kunnen bijvoorbeeld medicijnen zijn om het hart te vertragen, antiaritmica, of behandelingen onder narcose, bijv. het blokkeren van de ritmestoornis met een elektrische schok op het hart of ablatie (via kleine markeringen op het hartweefsel).
  • Aanpak van cardiovasculaire risicofactoren:
    Het kan nodig zijn om uw levensstijl aan te passen, bijvoorbeeld stoppen met roken, minder alcohol, een ander dieet en meer bewegen/oefenen. Voor een succesvolle behandeling van AF is de actieve betrokkenheid van elke patiënt van essentieel belang.

 

Waar dient de behandeling voor? Aanvallen van hartkloppingen, hetzij supraventriculair vanuit de bovenste kamers, hetzij ventriculair vanuit de belangrijkste pompkamers, komen vrij vaak voor en gaan vaak gepaard met een verergering van de symptomen waardoor ziekenhuisopname nodig kan zijn. Een behandeling van hartfalen met medicijnen vermindert weliswaar de frequentie van dergelijke complicaties, maar kan ze vaak niet verhelpen. Wanneer het risico op ventriculaire ritmestoornissen hoog is, kan een implanteerbare hartdefibrillator (ICD) worden ingebracht ter behandeling van deze ernstige ritmestoornissen om verergering van de symptomen of een plotselinge dood te voorkomen.

Een katheter is een lange dunne slang of draad die in een ader kan worden ingebracht en naar het hart kan worden geschoven. Katheterablatie is momenteel de efficiëntste therapie om hartritmestoornissen te behandelen. Bij hartfalen kan door wijzigingen in de cellen van het hart het patroon van elektrische signalen die het hart doen kloppen (elektrische activering) veranderen. Zo kunnen sommige delen van het hart spontaan worden geactiveerd (voortijdige samentrekkingen) of onderdeel worden van een elektrische lus of re-entry systeem, hetgeen kan leiden tot een te snelle hartslag. Met katheterablatie worden oppervlakkige littekens in het elektrische geleidingssysteem van het hart gemaakt om het gebied dat de ritmestoornis veroorzaakt uit te schakelen. Dit gebeurt met behulp van een radiofrequente katheter of een cryoballon met koelstofmiddel. Katheterablatie is vaak effectief bij het verhelpen of verminderen van de frequentie van AF.

Katheterablatie wordt gebruikt om 2 belangrijke redenen:

1. Het verminderen van aanvallen van hartkloppingen die worden veroorzaakt door supraventriculaire (boezemflutter) of ventriculaire ritmestoornissen.
2. Vermindering van het risico op plotselinge hartdood (ventriculaire tachycardie, ventriculaire fibrillatie).
   Katheterablatie wordt al tientallen jaren toegepast en het is aangetoond dat ritmestoornissen hiermee efficiënt kunnen worden verminderd en dat de hartfunctie in specifieke gevallen kan worden verbeterd.

Bij katheterablatie worden 3 onderdelen gebruikt:

1. Een diagnostische katheter om de elektrische signalen te lokaliseren en het geleidingspatroon in kaart te brengen.
2. Een ablatiekatheter om littekens te maken met verschillende soorten energie (radiofrequentie, cryotherapie).
3. Een systeem om de positie van de katheter in het hart te lokaliseren (fluoroscopie of driedimensionaal systeem).

Hoe wordt de behandeling uitgevoerd? Eerst wordt een kleine naald in een ader ingebracht, meestal in de lies. Daarna wordt de katheter richting het hart geschoven. Dit gebeurt onder plaatselijke verdoving. Het eerste deel van de ingreep bestaat uit het bestuderen en lokaliseren van de oorsprong van de hartritmestoornis. Voor een katheterablatie is meestal een lichte algemene anesthesie of verdoving nodig. Met behulp van verschillende vormen van energie worden kleine littekens gemaakt op de juiste plaatsen in het elektrische geleidingssysteem van het hart. De ingreep is afgelopen wanneer aan de hand van een reeks controles kan worden aangetoond dat de abnormale elektrische geleiding niet meer kan worden opgewekt.

Na de procedure: Na de procedure blijft u 24-48 uur op een hartafdeling om te controleren of de hartritmestoornis terugkomt. Afhankelijk van de hartritmestoornis en de ingreep dient u het meestal een paar dagen rustig aan te doen gezien na thuiskomst.
Zeldzame, maar mogelijke bijwerkingen zijn onder meer bloedingen, de noodzaak van een hartoperatie, embolie (bloedstolsel), hartritmestoornis of beschadiging van het elektrische geleidingssysteem waardoor u een pacemaker moet hebben.
De eerste maanden kunnen opnieuw hartritmestoornissen optreden als gevolg van enkele veranderingen tijdens het genezingsproces. Katheterablatie kan verschillende keren worden uitgevoerd ter behandeling van recidieven of eventuele nieuwe hartritmestoornissen.

Terug naar Vaak voorkomende hartaandoeningen